De coronapandemie heeft een grote impact op voedselsystemen wereldwijd, stellen de Ivo Demmers en Ruerd Ruben van Wageningen University & Research. Er zijn naar verwachting gevolgen voor de voedselproductie, de werkgelegenheid en de handel, maar ook voor de voedselconsumptie en het dieet van mensen. Daarnaast kunnen er veranderingen plaats gaan vinden in het voedselbeleid van overheden.
Op de korte termijn is de landbouwproductie beperkt door de teruglopende vraag. Maar op de middellange termijn zou een tekort aan zaden, meststoffen, bestrijdingsmiddelen en krediet een minstens even beperkende factor kunnen worden. Voedselveiligheid en vooral de dreiging van zoönotische ziekten zullen de structuur van voedselsystemen beïnvloeden. Als de stijgende werkloosheid in de stedelijke gebieden tot een terugkeer naar de landelijke gebieden leidt, kunnen de arbeidsintensievere productiesystemen weer concurrerend worden.
Voedselmarkten en handel
Na de coronapandemie neemt de belangstelling voor kortere toevoerketens en plaatselijke voedselzekerheid toe. Plaatselijke bevoorrading van ‘kritieke’ producten omvat bijvoorbeeld ook basislevensmiddelen. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de prijs van voedsel, omdat landen wellicht niet langer inzetten op grootschalige, gespecialiseerde productie. Een andere belangrijke uitdaging is het handhaven van stabiele voedselprijzen voor arme consumenten. Voor plaatselijke voedselmarkten, die de armste consumenten voorzien van basis levensmiddelen en uitermate afhankelijk zijn van informele sociale netwerken, wordt het garanderen van voedselveiligheid cruciaal evenals hun ruimtegebruik.
Voedselconsumptie en dieet
De coronapandemie brengt veranderingen in eetgedrag en dieetkeuzes met zich mee. De verkoop van bewerkt voedsel en houdbare etenswaren stijgt sterk, evenals de voorkeur voor vers, gezond fruit en groenten. De consumptie van dierlijke producten daalt als gevolg van zorgen om de voedselveiligheid. Het feit dat mensen met obesitas een grotere kans hebben te overlijden aan COVID-19, zou ook kunnen leiden tot bewustwording van het belang van een gezondere eet- en levensstijl. De verkoop van voedsel online en de bezorging thuis een vlucht. Naast de jeugd gaan ook de ouderen gebruik maken van voedselapps en gaan ook zij meer gebruikmaken van online aankopen.
Voedselbeleid
In veel landen wordt de aanpak van de coronacrisis gereguleerd vanuit de overheid. Naast gecentraliseerde gezondheidszorg wordt de rol van de regering snel uitgebreid naar het beschikbaar stellen van werkloosheidsuitkeringen, kortdurende financiering voor bedrijven. Maar ook lokale initiatieven en innovatieve oplossingen door bedrijven nemen een vlucht. Dit zijn waardevolle lessen in flexibiliteit en ondernemerschap die moeten worden meegenomen in de transitie naar veerkrachtigere, duurzamere voedselsystemen.
Bron: WUR
