Wij zien allemaal hoe gigantisch groot de impact is van het stikstofbeleid in Nederland. In dit beleid draait alles om het beschermen van stikstofgevoelige natuur, waarbij rekenmodel Aerius doorslaggevend is. Die stikstofgevoelige natuur is vastgelegd op de natuurkaart in Aerius, in ’hexagonen’ (hectares in de vorm van een honingraat). Minister Schouten wil dat de helft van die hexagonen in 2030 niet meer stikstof is overbelast.
Ik kan u nu al zeggen: dat gaat h’m niet worden! Want… Stichting Agri Facts (STAF) is erachter gekomen dat er in het geniep heel veel stikstofgevoelige hexagonen zijn bijgetekend in Aerius. Daar kwamen wij achter bij het testen van de nieuwe update van Aerius - versie 2020 kwam half oktober beschikbaar. Deze versie blijkt hier en daar tot andere uitkomsten te komen dan versie 2019. Bij het zoeken naar de oorzaak stuitten wij op het ’schuiven’ met stikstofgevoelige natuur.
Wij waren verbaasd over het feit dat er veel hexagonen met stikstofgevoelige natuur zijn bijgeplust in de provincie Gelderland. Bij elkaar wel zo’n 4.000 tot 5.000 hectare. Dat is vreemd, voor het aanwijzen van nieuwe stukken stikstofgevoelige natuur gelden procedures, met openbare stukken en inspraakrondes. Die waren onvindbaar. Wij hebben bij diverse overheidsloketten navraag gedaan, maar er kwam niks.
Bijplussen stikstofgevoelige natuur
Landelijk blijkt het areaal stikstofgevoelige natuur in de afgelopen 5 jaar bijna verdubbeld in Aerius. Het gaat tegenwoordig om zo’n 200.000 hectare. Het bijplussen van hectares stikstofgevoelige natuur beperkt zich overigens niet tot Gelderland, ook in Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg gebeurde dit. Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
STAF nam contact op met de Provincie Gelderland, over de gevolgde procedure. Het antwoord is ronduit schokkend. Er is geen bestuurlijke procedure gevolgd. Natuurorganisaties zelf actualiseren de natuurkaart in Aerius, de provincie houdt zich daar niet mee bezig. Een tweede provincie bevestigt dat dit soort informatie niet langs het college gaat. STAF stelde ook vragen aan het provincieloket BIJ12. Die zegt bezig te zijn met het uitvoeren van de wet.
Natuurorganisaties voegen natuur zelf toe
Het intekenen van steeds meer stikstofgevoelige natuur in Aerius, zorgt ervoor dat natuurgebieden in berekeningen steeds gevoeliger worden voor stikstof en er steeds ambitieuzer stikstofbeleid nodig is voor bedrijven in de omgeving. Ik vind het bedenkelijk dat provincies toestaan dat natuurorganisaties zélf stikstofgevoelige natuur toevoegen aan Aerius, buiten het zicht van alle andere belanghebbenden.
De minister heeft beleid geformuleerd met als doel het aantal hexagonen met een stikstofoverbelasting te verminderen. Maar zij staat toe dat natuurorganisaties in rap tempo nieuwe overbelaste hexagonen erbij plussen in Aerius. Hierdoor wordt het berekende stikstofprobleem alleen maar groter, in plaats van kleiner. Nog ernstiger is het volledige gebrek aan transparantie en inspraak in de aanwijzingsprocedure. Dit raakt aan onze democratie, hier worden de spelregels van onze democratie geschonden. Deze geniepige gang van zaken binnen het stikstofbeleid, zouden wij als Nederland niet mogen accepteren.
