De oorlog in Oekraïne leidt ook bij Nederlandse bloemenexporteurs die hun producten afzetten in Oost-Europa tot grote onzekerheid. De handel naar Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland ligt nagenoeg stil. De uitvoer voor Internationale Vrouwendag op 8 maart was nog op tijd, maar het is de vraag of ondernemers betaald krijgen.
Dat komt omdat het internationale betalingsverkeer wordt bemoeilijkt, doordat een aantal Russische banken wordt uitgesloten van Europees betalingsverkeer en de roebel door de wereldwijde sancties flink in waarde is gedaald. ’De situatie is heel onduidelijk en Nederlandse bloemenexporteurs zitten in grote onzekerheid’, zegt directeur Matthijs Mesken van de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB). ’Wat het allemaal erg onzeker maakt, is dat op dit moment alles alweer anders kan zijn. Je kunt er als ondernemer vrijwel niet op acteren om de schade enigszins te beperken.’
Mesken voelt zich erg ongemakkelijk om te spreken over de bloemenhandel, terwijl er een oorlog woedt op Europees grondgebied. Toch wil hij zijn ogen niet sluiten voor leden die hard worden geraakt. ’De meeste exporteurs hebben bijtijds hun producten kunnen afleveren voor Internationale Vrouwendag op 8 maart, een grote feestdag in Rusland en normaal gesproken ook in Oekraïne.’
Volgens Mesken heeft een deel van de exporteurs hun geld al gehad, maar sommigen nog niet. ’Voor die leveranciers die nog niet zijn betaald, is het extra spannend,’ zegt de VGB-directeur.
Financiële strop
Russische en Oekraïense bloemenhandelaren kopen jaarlijks voor zo’n 300 miljoen euro Nederlandse bloemen, zo’n 3 procent van de totale exportwaarde. ’Als je kijkt naar het aandeel van de Nederlandse sierteeltsector in Rusland en Oekraïne, dan valt dat erg mee’, zegt Mesken. ’Maar aan de andere kant is het heel erg als het net jouw export betreft. Een aantal bedrijven zal met een behoorlijk financiële strop zitten. Als je zit te wachten op het geld van je klanten, dan heb je veel zorgen.’
Om de schade te beperken, raadt de VGB-directeur bloemenhandelaren aan om geen bloemen en planten naar Rusland te sturen, maar te kijken of ze hun producten elders kunnen afzetten. ’Dat zal uiteraard invloed hebben op de prijzen’, zegt hij. Het is ook de vraag of de onzekerheden teruglopende consumentenbestedingen tot gevolg hebben. ’Veel hangt ervan af hoelang de oorlog duurt en hoe groot het conflict tussen Rusland en het Westen wordt. Alles is op dit moment onzeker.’
Prijsval
De sierteeltsector heeft al veel te verduren gehad. Disrupties als gevolg van corona, nog altijd stijgende gasprijzen en nu een oorlog. Hoewel de situatie aan de productiekant zorgelijk blijft door de hogere gasprijzen hoeft een boycot niet per se een prijsval teweeg te brengen. Dat blijkt uit een analyse van ABN Amro een dag na de invasie.
De prijzen in de sierteelt zijn historisch hoog, omdat het aanbod relatief laag is, stelt de verzekeraar vast. Wel kan een dalend consumentenvertrouwen in Nederland en de rest van de Europese Unie de koopbereidheid en daarmee de prijzen onder druk zetten. Overigens kan een lichte daling van de prijzen voor sommige siertelers ook al problematisch zijn om kostendekkend te blijven.
Volgens Floridata zijn de prijzen van producten die veelgevraagd zijn in Oost-Europa in de aanloop naar Internationale Vrouwendag op 8 maart duidelijk lager dan vorig jaar. Dat geldt vooral voor chrysant, gerbera, fresia, roos en lisianthus. Met de kanttekening dat de prijzen in 2021 op een hoger niveau lagen dan in de jaren daarvoor.
