De Europese Commissie heeft forse kritiek op de Nederlandse uitwerking van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB), zoals dat is vastgelegd in het Nationaal Strategisch Plan (NSP). De Commissie kan zich vinden in de richting die in het Nederlandse NSP wordt gekozen - met de nadruk op natuurherstel en biodiversiteit - maar het NSP bevat veel hiaten en inconsistenties en moet substantieel verbeterd worden.
Dat blijkt uit de strategische beoordeling van het NSP, die Henk Staghouwer, minister van LNV, deze week naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De commissie schijft: ”Het NSP van Nederland vereist een verdere substantiële verbetering.” De vele ontbrekende, incomplete of inconsistente elementen in het plan doen serieuze zorgen rijzen over de consistentie tussen de geïdentificeerde uitdagingen en de voorgestelde maatregelen en dat staat een grondige beoordeling in de weg. Volgens de Commissie moeten de maatregelen bij elk geïdentificeerd probleem worden herzien of ingrijpend worden verbeterd. Nederland moet onderbouwen hoe en in hoeverre de voorgestelde maatregelen bijdragen aan het oplossen van dat probleem.
Nadere onderbouwing
De Commissie vraagt om een nadere uitleg waarom bepaalde uitdagingen niet of slechts gedeeltelijk worden aangepakt in het NSP. Ook de voorgestelde streefwaarden moeten specifieker gemaakt worden door een adequaat ambitieniveau te formuleren dat in lijn is met de geformuleerde doelen. Kort gezegd ontbreken er meetbare streefwaarden voor lucht- en waterkwaliteit, het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en mest. Verder wil de Commissie weten hoe het NSP zich verhoudt tot het nationale klimaat- en transitiefonds en het stikstoffonds waar respectievelijk €35 miljard en €25 miljard is vrijgemaakt. Deze fondsen en het NSP zouden elkaar moeten aanvullen en versterken. Of en hoe dat gebeurt is de Commissie echter niet duidelijk en daarom verzoek zij dat nader toe te lichten.
Of de beoordeling van de plannen van andere landen ook zo kritisch is, is nog niet te zeggen. Brussel heeft de individuele beoordelingen nog niet openbaar gemaakt. De Commissie heeft wel een samenvatting van de resultaten gepubliceerd van de 19 lidstaten die hun NSP voor de deadline van 1 januari hebben ingeleverd. Daarin schrijft de Commissie dat de ontwerp-NSP’s variëren in de mate waarin ze compleet zijn. ”Een aantal vereist verdere voltooiing en een paar hebben een grondige herziening nodig voor een volledige beoordeling van hun consistentie, hun ambitie en de financiële toewijzingen.” Het Nederlandse NSP lijkt in die laatste categorie te vallen.
Reactie Staghouwer
Minister Staghouwer lijkt niet zo zwaar te tillen aan de beoordeling, zo blijkt uit de begeleidende brief die hij naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. ”In de observatiebrief geeft de Commissie aan wat nog nadere toelichting of aanpassing nodig heeft in de plannen van de lidstaten, zodat het GLB-NSP definitief kan worden goedgekeurd”, schrijft Staghouwer. ”In de Landbouw- en Visserijraad van 21 maart jongstleden is gesproken over de voortgang van het beoordeling van de Strategische Plannen voor het nieuwe GLB. Daarbij is door de Europese Commissie aangegeven dat de plannen van de lidstaten op punten nog aanpassing behoeven. Dat geldt ook voor het Nederlandse GLB-NSP. Een dergelijke reactie van de Commissie is niet ongebruikelijk in de Europese context”, aldus de minister.
