De provincies Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg plus vijf veehouderijsectoren willen 27 miljoen euro van het Rijk. Daarmee willen ze innovatieve maatregelen en technologie ontwikkelen om de verduurzaming van de veehouderij te versnellen.
Op die manier hopen de provincies en de veehouderijsectoren een flinke stap vooruit te maken in het stikstof- en klimaatvraagstuk. Ze willen starten met vijftig pilots om snel inzichtelijk te maken welke maatregelen substantieel bijdragen aan het verminderen van uitstoot.
De pilots leveren kennis en ervaring op die een plek kunnen krijgen in nieuwe wet- en regelgeving. Daarvoor is 27 miljoen euro van het Rijk nodig. Op de korte termijn is 8,5 miljoen euro nodig om zo snel mogelijk en in ieder geval dit jaar al te kunnen beginnen met de vijftig pilots. In totaal kost deze verduurzamingsslag 58 miljoen euro. Provincies dragen zelf ook bij, net als de sectoren.
Landbouwminister Piet Adema en stikstofminister Christianne van der Wal zijn positief over de plannen. Beide bewindspersonen geven aan te willen verkennen of en hoe het Rijk een bijdrage kan leveren aan de pilots.
Geborgde emissiereducties
Met de vijftig pilots die in 2023 starten, willen de provincies samen met de veehouderij inzetten op innovaties die per veehouderijsector zullen leiden tot haalbare, betaalbare, maatschappelijk geaccepteerde en geborgde emissiereducties. Deze innovaties moeten ook de basis leggen voor vergunningverlening en handhaving.
Het is de bedoeling om straks alle maatregelen die emissie reduceren via sensoren te kunnen monitoren en ook om mest te kunnen verwerken tot organische meststoffen die in de land- en tuinbouw op maat kunnen worden ingezet ter vervanging van kunstmest. Voor de melkveehouderij kan dit onder andere leiden tot nieuwe verdienmodellen voor mestverwerking in combinatie met energieopwekking.
Zandgronden
In de zes samenwerkende provincies is het vraagstuk rond mest extra groot. Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg zijn de zandprovincies, die deels of geheel op de hoge zandgronden liggen.
In deze provincies zijn de veehouderijsectoren sterk vertegenwoordigd en zijn er natuurgebieden waar de depositie van stikstof sterk moet verminderen. Bovendien spoelen mineralen op de zandgronden gemakkelijker uit de bodem.
Om perspectief te houden voor de landbouw, zijn hiervoor snel duurzame oplossingen nodig. Vandaar dat de zandprovincies ook zelf het initiatief hebben genomen, samen met de veehouderijsectoren, om de innovaties te versnellen, vooruitlopend op middelen en instrumenten die het Rijk de komende jaren gaat inzetten.
